سونوگرافی

سونوگرافی نوعی روش تصویربرداری است که در آن از امواج صوتی، با فرکانس بالا، برای ساختن تصاویری از داخل بدن استفاده می‌شود. این روش می‌تواند برای بررسی جنین، تشخیص موارد خاصی در بدن یا به عنوان کمکی برای پزشک جراح حین برخی جراحی‌ها استفاده شود. بیشتر سونوگرافی‌ها بین 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشند.

پروب وسیله‌ای کوچک است که امواج صوتی را تولید و جمع‌آوری می‌کند. در سونوگرافی خارجی پروب روی سطح پوست حرکت می‌کند، مثل سونوگرافی رشد جنین اما در سونوگرافی داخلی پروب داخل بدن قرار می‌گیرد مثل سونوگرافی واژینال.

پس از این روش تصویربرداری، بلافاصله می‌توانید به منزل بروید. می‌توانید رانندگی کنید، بخورید، بنوشید و تمام فعالیت‌های روزانه خود را داشته باشید. گزارش سونوگرافی اغلب همان موقع حاضر می‌شود. هیچ خطری در رابطه با امواج صوتی شناخته نشده است. سونوگرافی خارجی و داخلی بدون عارضه بوده و معمولا بدون درد هستند. اگر سونوگرافی داخلی دارید و به لاتکس حساسیت دارید حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا از پوشش‌های بدون لاتکس برای پروب شما استفاده کند.

مکانیسم سونوگرافی چیست؟

امواج مورد استفاده در سونوگرافی از جنس امواج صوتی و در واقع صدا هستند که ضرری برای بدن ندارد. اینها امواج فراصوتی هستند. جنس آنها دقیقا مانند صدا است ولی به علت بالا بودن فرکانس یا بسامد آن‌ها قابل شنیدن به توسط گوش انسان نیستند. با این حال خواص صوت و صدا را دارند یعنی در برخورد با موانع منعکس می‌شوند.

سونوگرافی روش تصویربرداری دردناکی نیست و در حین انجام آن بیمار ناراحتی احساس نمی‌کند.

متخصص تصویربرداری

برای انجام سونوگرافی، توسط یک وسیله خاصی که پزشک سونولوژیست (متخصص تصویربرداری که سونوگرافی می‌کند) روی اندام شما قرار می‌دهد، امواج صوتی با فرکانس بالا ( که برای گوش انسان قابل شنیدن نیستند) به درون بدن تابانده می‌شوند. این امواج بعد از برخورد به بافت‌های مختلف بدن بازتابیده شده و امواج بازتابش شده به توسط همان دستگاه مجددا دریافت می‌شود.

درون بدن انسان از بافت‌های مختلفی تشکیل شده که توانایی آنها در بازتابش امواج صوتی متفاوت است. بعضی از آن‌ها امواج صوتی را بهتر و بعضی کمتر منعکس می‌کنند. پس شکل و ساختار بازتابش امواج صوتی در سونوگرافی تابعی از شکل و مواد تشکیل‌دهنده‌ی بافت‌های درونی بدن است که مورد تابش قرار گرفته است. 

امواج سونوگرافی

امواج بازتابیده شده از بدن، توسط یک کامپیوتر تجزیه و تحلیل شده و به تصویر تبدیل می‌شود. پزشک متخصص تصویربرداری این تصاویر را بر روی مانیتور دستگاه دیده و ممکن است بعضی از آنها را چاپ کند.

در سونوگرافی، بیشتر بافت‌های نرم اندام دیده شده و بررسی می‌شوند. پس سونوگرافی وسیله مناسبی برای تشخیص مشکلات استخوان نیست ولی با آن می‌توان بعضی مشکلات عضلات، رباط ها، تاندون‌ها و بسیاری بافت‌های دیگر را بررسی کرد.

سونوگرافی ممکن است به صورت دوبعدی و یا سه‌بعدی باشد. همچنین می‌توان تصویر سونوگرافی اندام را در حال حرکت و فعالیت دید. سونوگرافی قلب را اکوکاردیوگرافی می‌نامند.

سونوگرافی داپلر

نوع خاصی از سونوگرافی به نام سونوگرافی داپلر (Doppler Sonography) وجود دارد. این روش تصویربرداری براساس پدیده داپلر کار می‌کند و هدف از انجام آن بررسی میزان و سرعت جریان خون در وریدها و شریان‌های بدن است. در ارتوپدی از این روش بیشتر برای بررسی احتمال لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق DVT استفاده می‌شود.

آمادگی قبل از سونوگرافی